Kervarker
 Abaoe 1995 Brezhoneg  ·  Français  ·  English  ·  Español  ·  Deutsch  
Kervarker
· Home
· Über uns
· HGF

Lernen und entdecken
· Online Sprachkurs
· Praktisches Bretonisch
· Anfängerfreundliche Kurzgeschichten

Wörterbücher und Grammatiken
· Kleine Grammatik
· Sprichwörter
· Bretonische Namen
· Favereau online

Geschichte
· Was ist die Bretonisch ?

Komzit !

Un dibab lavaroù ha krennlavaroù brezhonek

Auswahl bretonischer Redensarten und Sprichwörter

C-D

Chañs

Biskoazh chañs vat n'eus bet
O karet ar merc'hed.
Es bringt kein Glück, die Mädchen zu lieben. (Gegen die Schürzenjäger gezielt. Manchmal auch im weiberfeindlichen Sinn aufgefasst.)
 
A-viskoazh ez eus bet lavaret
N'eus chañs vat ebet o karet ar merc'hed.
Seit alter Zeit wird es gesagt, wer die Mädchen liebt, hat kein Glück.
 

Chistr

Hemañ zo chistr pemzek
Pevarzek o kerc'hat dour
Hag unan oc'h ober chistr.
Dies ist fünfzehner Apfelwein : //Vierzehn holen Wasser //und einer macht den Apfelwein.
 
Pa wel an delioù a-raok ar bleuñv
An ever chistr en devez keuz.
Wenn er die Blätter vor den Blühten sieht, bekümmert sich der Apfelweintrinker (Vorzeichen sehr schlechter Apfelernte)
 

Chom

Gwelloc'h chom hep bezañ ganet
Eget chom hep bezañ desket.
Lieber nicht geboren sein, als nichts gelernt haben.
 

C'hoant

N'eo ket ur c'hement c'hoantaat (pe c'hoant) ha kaout.
Wollen und Haben ist nicht dasselbe.
 
Etre daou-ugent ha hanter-kant
Ar brasañ c'hoant.
Zwischen vierzig und sechzig das größte Verlangen. (sexuelles V.)
 
Mant ( = bent)
A degas c'hoant.
Die Minze bringt Verlangen. (sexuelles V.)
 
Gant ar c'hoant dimeziñ e reer tro ar bed
Gant ar c'hoant kac'hat ne reer ket.
Die Welt umreist du aus Heiratslust, //nicht weil du grade mal scheißen musst.
 
C'hoant dimeziñ ha bevañ pell
En deus pep Yann ha pep Katell
Heiraten und lange leben, wollen alle Hans und Gretchen.
 

C'hoari

Goude ar c'hoari e teu an dic'hoari.
Nach "gespielt" kommt "verspielt". (Anspielung auf das Eheleben)
 
Pep hini zo libr
Da c'hoari gant e filip.
Wie er will, jederman, //mit seinem "Spatzen" spielen kann. (Sexuelle Anspielung)
 

C'hoarzhin

Pa c'hoarzh an den re
E ouel goude se.
Wenn der Mensch zu viel lacht, weint er hinterher.
 
Goude c'hoarzhin e teu gouelañ
Goude c'hoari huanadañ.
Nach Lachen kommt Weinen, nach Spielen Seufzen.
 

C'hwen

Ur c'hwenenn en un noz
A vez nav gwech mamm-gozh.
Ein Flohweibchen hat sich in einer Nacht //zur neunten Urgroßmutter gemacht. //(Ur-ur-ur...usw.)
 

C'hwezh

Pa'z eus c'hwezh vat
Ez eus traoù mat.
Wenn es gut riecht, wird es was Gutes (zu essen) geben.
 
Gwelloc'h c'hwezh vat evit trouz arc'hant.
Besser ist guter (Essens-)Duft als Geldgeklimper.
 
An hini a sant ar c'hwezh
Eus e revr e kouezh
Wem es stinkt, aus dessen Hintern kommt es. (Derbe Antwort auf eine gehässige Bemerkung.)
 
C'hwezh an tin hag al lavand
Zo gant ar merc'hed yaouank
C'hwezh ar banal mogedet
Gant ar merc'hed dimezet.
Thymian- und Lavendelduft, //bei jungen Mädchen in der Luft. //Duft nach räucherndem Ginsterscheit //die vermählten Frauen begleit't.
 

C'hwibu

C'hwibu da Nedeleg, erc'h da Bask.
Mücken zu Weihnacht, Ostern mit Schnee.
 

C'hwitellat

Pa vez ar merc'hed o c'hwitellat
Ar Werc'hez a bleg he fenn dalc'hmat.
Wenn die Weiber pfeifen, beugt die Hl. Jungfrau immer den Kopf. (Vor Scham. Aberglaube.)
 

Dañvad

Mar da an deñved da saout
Ez eus glav da gaout.
Wenn die Lämmer Kühe werden, kommt Regen. (Es bezieht sich auf die Wolkenform.)
 
Mar grit ho tañvad e viot touzet.
Wenn ihr Lämmer seid, werdet ihr geschoren !
 
Gra da zañvad hag e vi touzet.
Sei wie ein Lamm und man wird dich scheren !
siehe : menn
siehe : oan
 

Danvez

An danvez dastumet gant ar rastell
A yelo buan gant an avel.
Zusammengeharktes Gut fliegt schnell mit dem Winde fort.
 

Debriñ

An hini a zebr stripoù
A zebr kaoc'h a-wechoù.
Wer Kaldaunen isst, isst manchmal Dreck. (Ähnliche Anwendung wie : Keine Rose ohne Dornen.)
siehe : yar
 
An neb a zebr an diaoul
A zle debriñ e gernioù.
Wer den Teufel frisst, muss (auch) seine Hörnen fressen.
 
Debrit hag evit ha grit cher vat
Gwelloc'h eo kalon evit mad.
Esst und trinkt und tut euch gütlich, besser ist Herz (Arbeitsmut) als Besitz.
 
An hini zo akuit da zebriñ a zo akuit da labourat.
Wer zum Essen geeignet ist, ist auch zum Arbeiten geeignet.
 

Debron

Debron fri, c'hoant dimeziñ.
Nasejucken, Heiratslust.
 

Derc'hel

O terc'hel stenn
E vez kaset an traoù da benn.
Fest bleiben bringt die Sachen zum Schluss.
siehe : sachañ
 

Deskiñ

Gwelloc'h deskiñ mabig bihan (pe bugel)
Eget dastum (pe reiñ) madoù dezhañ.
Lieber das Enkelchen (oder das Kind) erziehen, statt Vermögen für es anhäufen.
siehe : amezeg
siehe : karantez
 

Diaoul

An diaoul zo paotr mat pa vez graet e did dezhañ.
Der Teufel ist ein guter Mann, solang man ihm seinen Willen tut.
 
E-lec'h ma 'z a diaouloù kozh da gac'hat
Ar re yaouank a ya ivez.
Dort wo die alten Teufel scheißen gehen, //gehen die Jungen auch hin.
 
Burtuled
E-lec'h ma oa marvet an diaoul gant an anoued.
Burtuled, //wo der Teufel vor Kälte starb.
 

Diavaez

An diavaez
Ne ra ket an dalvoudegezh.
Das Äußere (der Anschein) macht nicht den Wert aus.
 

Digarez

N'eo ket digarez
A vank da zidalvez.
Ausrede ist es nicht, was dem Faulen fehlt.
 

Dilhad

Gant dilhad tomm ha bevañs mat
Pep miz goañv zo dereat.
Mit warmer Kleidung und gutem Essen, //ist (uns) jeder Wintermonat angemessen.
 

Dillo

Bezit dillooc'h eget al laouenn-dar
A oa bet seizh vloaz o treuziñ an hent-karr.
Seid schneller als die Kröte, die sieben Jahren brauchte um die Landstraße zu überqueren.
 
Etre Plougastel hag ar Faou
Ez eus bremañ un hent dillaou ( = dillo).
Zwischen Plougastel und Le Faou gibt es jetzt eine Autobahn.
 

Disfiziout

Disfiziout ouzh souchet
O soñjal e ve kousket.
Misstraut dem Schleicher, wenn ihr denkt, er schläft.
siehe : fiziout
 

Disleviñ-gen

An disleviñ-gen
A ya eus ur genou d'eben (e-lec'h egile).
Das Gähnen geht von einem Mund zum anderen.
 

Diskenn

N'heller ket diskenn div wech hep krapat ur wech.
Man kann nicht zweimal herabsteigen ohne einmal heraufgestiegen zu sein. (Bezieht sich auf glückliches und unglückliches Geschick.)
 

Diwezhañ

An hini diwezhañ, pa vezer o terchal, a dap ar vourlenn diaesañ.
Der Letzte beim Auslosen bekommt die schwerste Aufgabe.
 

Diwezhat

Diwezhat eo prenañ keuneud
Pa vezer o c'hwezhañ war ar bizied.
Verspätet beim Feuerholzkauf, wenn man sich schon die Finger anhaucht.
 

Dle

Kalz a dle a van da baeañ.
Viele Schulden sind noch zu bezahlen.
 
Aezetoc'h eo paeañ dle eget dastum arc'hant.
Leichter ist Schulden zahlen als Geld anhäufen.
 

Dogan

Dogan kontant pa oar,
A ya d'ar baradoz raktal
Dogan kontant pa ne oar ket,
A ya d'ar baradoz d'ar red.
Hahnrei zufrieden, wenn er es weiß, //kommt sofort ins Paradeis. //Hahnrei zufrieden und weiß es nit, //im Laufschritt ins Paradies eintritt. //(ins Paradies kommen = in den Himmel kommen)
 

Dorn, daouarn

Skoed em dorn a dalv din-me
Muioc'h eget daou o vale.
Ein Taler in meiner Hand ist mir mehr wert als zwei, die herumlaufen.
 
Daouarn tomm ha kalon yen
A ra goap ouzh meur a zen.
Heiße Hände und kaltes Herz //treiben mit Vielen ihren Scherz.
 

Douar

An douar n'eo ket kozh ha sot.
(pe: Kozh eo an douar, sot n'eo ket)
Die Erde ist nicht alt und dumm. (oder Alt ist die Erde, dumm ist sie nicht.)
 
An douar zo re gozh evit ober goap anezhañ.
Die Erde ist zu alt, um mit ihr zu spaßen.
 

Doue

Doue, p'en deus roet ar baradoz, n'hall ket ober ken.
Gott, da er (uns) sein Paradies gegeben hat, kann (doch) nicht noch mehr tun.
 
Doue n'hall reiñ nemet e varadoz.
Mehr als sein Paradies kann Gott nicht geben.
 
Tri zra n'hall ket an Aotrou Doue ober:
Diveinañ Berrien (pe kompezañ Brazparzh)
Diradeniñ Plouie
Ha dic'hastañ Poullaouen
Drei Dinge kann der Herrgott nicht : //Berien entsteinen, (von Steinen säubern) (oder Brasparzh ebnen. ) //Plouie entfarnen (in P. das Farn ausreuten) //und Poullaouen enthuren !
 
-Ma Doue!
-Ha Doue ar re all ivez
Nemet doueoù-plouz a ve dit-te (pe a rafes anezhe).
- Mein Gott ! //-Und unser aller Gott auch ! //es sei denn, dass du deine Strohgötter hast. (oder rufst. Bemerkung zu dem Ausruf "mein Gott !")
 
-Ma Doue benniget!
-Pebezh torrad filiped!
Triwech vi am boa laket
Ha naontek filip am eus bet.
Mein Gott, welch Segen tut es sein ! //Was für ein Nest voll Spätzelein !//Achtzehn Eier tat ich hinein //Und habe nun neunzehn Vögelein !
 
-Ma Doue benniget
Leun e revr a doulloù preñved
-Mein Gott, gesegn' ich ! //Den Hintern voll Wurmstich' !
 
-Ma Doue, koulskoude!
-Nag a boan e-barzh ar vuhez!
-Ha c'hoazh mervel goude!
-Ha bezañ daonet c'hoazh marteze.
- Mein Gott, und doch ! //-Was für ein Elend in diesem Leben ! //-und dann auch noch sterben müssen !//-Und dann auch noch verdammt werden, vielleicht !
 

Doujañ, doujañs

An neb a zouj a gar.
Wer ehrt, liebt.
 
Den a galon zo doujet.
Ein Mann von Herz wird geachtet.
 
En doujañs emañ ar garantez.
Im Respekt ist Liebe.
 
Doujañs zo e-barzh ar garantez. id
In der Liebe ist Respekt.
 

Dour

N'eo ket gant dour sklaer e vez graet moc'h lart.
Schweine werden nicht mit (klarem) Wasser gemästet.
 
N'eus nemet ur banne dour.
Etre naet ha loudour (= lous)
Nur ein bisschen Wasser scheidet sauber von schmutzig.
 
Diwar an dour-red
Gwall ebet
Diwar an dour-skoilh
Gwall d'an holl.
Fließend Wasser //kein Übel //Stehend Gewässer //alle Übel.
 
An dour red
Ne ra droug da zen ebet.
Fließend Wasser schadet niemand.
 
Kenkoulz e lazh an dour hañvouezh an tan evel an dour sklaer.
Jauche löscht Feuer ebenso gut, wie klares Wasser. (Anspielung auf das Feuer der sex. Leidenschaft)
 

Draen

Un draen-fuilh a zo en ti
Ma'z eus kegel o komandiñ.
Dornenüberfluss im Haus, (d.h. ständige Zwietracht) //wenn die Spindel kommandiert. (d.h. die Frau)
 
E-touez ar muiañ drein
Ar gaerañ rozenn.
Inmitten der dichtesten Dornen //die schönste Rose.
 

Dred

Pezh a ra d'an dridi bezañ treut:
Kalz emaint war nebeud.
Was macht die Stare denn so dünn : Viele sind es bei ganz wenig (Futter).
 

Drevezañ

Neb a zrevez ar re gozh
Ne daio ket d'ar Baradoz.
Wer's so wie die Alten macht, //nicht im Paradies erwacht. //(d.h. kommt nicht in den Himmel)
siehe : goap
 

Droug

N'eus droug ebet ne raje ket ur vad bennak.
Es gibt kein Übel, das nicht auch irgendein Gutes täte.
 
Diouzh an droug eo digoll.
Dem Schaden entspreche die Entschädigung.
 
Un dibab lavaroù ha krennlavaroù brezhonek
· Vorwort
· A
· B
· C-D
· E-F
· G-I
· K
· L
· M
· N-P
· R-S
· T-Y
· Da lenn