Kervarker
 Abaoe 1995 Brezhoneg  ·  Français  ·  English  ·  Español  ·  Deutsch  
Kervarker
· Página Inicial
· Sobre nosotros
· FAQ

Aprender y descubrir
· Curso de bretón en línea
· Oraciones bretonas
· Cuentos en bretón simplificado

Diccionarios y gramáticas
· Breve compendio de gramática
· Refranes
· Nombres bretones
· Favereau online

Historia
· ¿ Qué es la lengua bretona ?

Komzit !

Un dibab lavaroù ha krennlavaroù brezhonek

Selección de dichos y refranes bretones

T-Y

Tamm

An tamm hag al lomm
A zalc'h an den en e blomm.
La tajada y la gota (La comida y la bebida) //Dan al hombre aplomo.
 
Al lomm hep an tamm
A lak an den da gaout lamm.
La gota sin la tajada //Hacen decaer al hombre. (La bebida sin la comida)
 
An tamm hep al lomm
A chom war ar galon evel plomm.
La tajada sin la gota //Cae en el estómago como plomo. (La comida sin la bebida)
ver : boued
 
Tamm ha tamm
E oa graet e vragoù da Yann
(Tammig ha tammig ... da Yannig)
(Tammoù ha tammoù ... da Yannou)
Poco a poco se le hizo el pantalón a Yann. (o : Yannig, Yannou)
ver : a van da van
 
Da heul Yann e teu e damm.
A la suite de Yann vient sa nourriture.
En pos de Yann //Viene su pan. //(Compare : Cada niño nace con su pan bajo el brazo. Se dice, además, de los niños que siempre tienen algo que comer en la boca.)
 

Tan

Tan ha dour ha bara sec'h
A vez kavet e pep lec'h.
Fuego, agua y pan seco //Se encuentran dondequiera.
 
An tan a zegas levenez
Ha pa ve en eost e vefe.
El fuego trae alegría, aún en agosto. (El mes más caluroso en Bretaña)
 
Pa vez an tan en askorn bras
An hini bihan a vez wazh.
Cuando el fuego está en el hueso grande, lo sufre el pequeño. (Alusión sexual)
 

Tapout

Foar an arigrap:
Neb a dap a dap
Neb a skrab a skrab.
A robar se ha dicho : //Quien atrapa atrapa, //Quien araña araña.
 
Ordinal e vez tapet an den diwar-bouez e deod.
De ordinario a la gente la atrapan por la lengua.
 

Teod

Teod hir, dorn berr.
Lengua larga, mano corta.
 
Neb a zo lemm e deod
A dle bezañ kalet e skouarn.
Quien tiene la lengua aguda, que tenga el oído duro.
 
Teod ar c'hi zo medisin
Teod ar c'hazh zo ampoezon.
Lengua de perro es médico, //Lengua de gato es veneno.
 
Teod ar c'hi zo medisinour
Teod ar c'hazh zo treitour.
stop Lengua de perro es médico, lengua de gato es traidor. (Otra versión)
 
Ar gwall deodoù zo gwashoc'h evit an Ankou
Ar gwall deodoù a lak lazhañ
Hag an Ankou ne ra ken met kas gantañ.
Las malas lenguas son peor que la muerte. //Las malas lenguas mandan a matar. //Ankou (La Muerte) no hace más que venir a recoger.
 
A-raok komz grit nav zro
Gant ho teod en ho kenou!
Antes de hablar denle nueve vueltas a la lengua en la boca.
 

Termal

Term-term a ya da gozh.
stop Quejicoso llega a viejo. (Él que vive quejándose de su salud tiene larga vida.)
ver : klemm
 
Term bemdez, ha bev da viken.
Todos los días se queja, y siempre vivito.
 

Terriñ

Ret eo terriñ ar graoñenn
Evit kaout ar vouedenn.
Hay que cascar la nuez para comerla.
 

Ti

Un ti mat zo gwelloc'h evit kalz a barkoù.
stop Una buena casa vale más que mucho terreno.
 
Gwelloc'h un ti bihan bouedek
Eget un ti bras hag avelek ( pe Eget ur park bras avelek.
Mejor una casita con comida, que una casona venteada. (o : ...que un gran terreno venteado)
 
Tiez savet gant krec'hin tud
A saver ken buan, ken divrud.
Casas de piel humana, qué pronto, qué calladamente se construyen.
 
An hini a deuk en ul lec'h en devez c'hoant da sevel eno e di.
Quien da un traspié en un lugar quiere levantar su casa ahí. (Se le dice a quien de pronto tropieza al caminar.)
 

Tomm, tommañ

Un dommadenn
A ya gant ur fourradenn.
El calor se va //Con una ráfaga.
 
Kant bloavezh tommañ a ya gant ur gaouad avel.
Cien años de calefacción desaparecen con un vendaval. (Que derriba un bosque..)
 
Tomm an heol, glav a ra:
Poent eo mont da blac'heta.
El sol calienta, llueve : //¡ Es tiempo de salir a la conquista !
 
N'eo ket un devezh tomm a ra an hañv.
Un día caluroso no hace verano. (Compare : Una golondrina no hace verano.)
 

Tost

Tost ne dap ket,
Berr ne skoulm ket.
Cerca no coge, corto no ata. ("Casi"no basta)
 
An tostañ d'an tan a domm da gentañ.
El más cercano al fuego se calienta primero.
 

Tra

Dister eo an dra ma ne dalv ket goulenn anezhañ.
Es cosa de poca monta, si no mueve a preguntar.
 

Tre

Etre an tre hag al lanv
E c'hall pep hini skrivañ e anv.
Entre marea baja y marea alta cualquiera escribe su nombre. (Es propiedad pública)
 

Tremen

E-lec'h ma'z eus tremen
Ez eus hent pe wenodenn
Si hay paso, hay camino o vereda.
 
Tremen pa vez, ha tremen pa ne vez ket
A zo tremen bepred.
Abstenerse cuando hay y abstenerse cuando no hay es siempre abstenerse.
 
Tremen pa vez
Ha tremen pa ne vez
Ha tremen ordinal zo re.
Abstenerse cuando hay, //Y abstenerse cuando no hay, //Y abstenerse siempre, es demasiado.
ver : amzer
ver : yun
 
Pa vez tremenet an eur n'eus eur ebet ken.
Cuando pasó la hora, ya no es hora.
 

Tri

E-lec'h ma vez tri
E vez toull an ti.
stop Donde viven tres, la casa tiene agujeros. (Los secretos se escapan.)
 

Trist

Tristañ daou dra zo er bed:
Koll ar gweled hag ar c'herzhed.
Las dos cosas más tristes del mundo : perder la vista y el movimiento.
 

Troad

Pa lez an den lakaat un troad war e c'houzoug e vez laket daou.
Si uno deja que le pongan un pie en la nuca, le pondrán dos.
 

Trubuilh

An trubuilh ne varv den ebet gantañ
De tribulación no se muere nadie.
 

Truez

Truez zo marv, karantez zo interet.
Compasión muerta, amor enterrado.
 
Truez hep sikour a ra nebeud a vad.
Compasión sin (prestar) ayuda de poco vale.
 
Truez na ziverr mann.
La compasión abrevia nada, no llega a nada.
 

Trugarez

Laret e vez trugarez d'ar c'hi
Ha bennozh Doue da vestr an ti.
Se le dice "gracias" al perro y "bendición de Dios" al señor de la casa. (bennozh Doue = gracias, al pie de la letra "bendición de Dios")
 

Tud

Forzh tud, fall sikour.
Mucha gente, mala ayuda.
 

Unan

Unan, daou, tri:
Chao pa gari! (e penn kentañ ur redadeg)
Uno, dos tres : ¡ Sal cuando quieras ! (¡ A correr todo el mundo !)
 

Urcher

Urcher hag archer, den n'o c'har war an douar.
Alguacil y guardia nadie quiere que existan.
 

Vi

Eus vi torret da alumenn
Ne zigloro labous biken.
Del huevo cascado de tu tortilla //nunca saldrá un pollito.
 

Yac'h

Yac'h ha dibistik
Ha c'hoant c'hoari un tammig.
Sano y salvo, //Y con ganas de jugar un rato. (Alusión sexual)
 

Yann

Yannig 'falla bemdez
Falloc'h arc'hoazh evit hirie.
Yannig que empeora todos los días, peor hoy que mañana.
 
Pep Yann a anavez (pe zo boaz ouzh) e Gatell.
Cada Yann conoce (o : está acostumbrado a) su Katell.
 

Yaou

Ar yaou
An deiz diwezhañ nemet daou.
Jueves, último día menos dos.
 

Yaouank

An dud yaouank a gav gante
E kouezh an aour eus beg ar gwez.
Los jóvenes encuentran que el oro cae de la copa de los árboles.
 
Keit ha ma vezer yaouank eo goro ar c'havr
Ha pa vezer kozh evañ al laezh.
Mientras se es joven hay que ordeñar la cabra y cuando se es viejo beber la leche. (Hay que ahorrar para los días de la vejez)
 

Yar

Dre o beg e tev (dozv) ar yer..
stop Con el pico pone la gallina. (Según su comida)
 
Ar yer a zebr aour hag a gac'h arc'hant.
Las gallinas comen oro y cagan plata. (Alusión al color de su alimento, al de sus huevos, así como al producto de estos.)
 
Diouzh ar yar gozh e vez gwerzhet ar polizi.
Después de vender la gallina vieja, se venden los pollos.
 
Ur yar pa he devez dozvet a zo ret dezhi kanañ.
Una gallina que ha puesto tiene que cacarear. (Dícese también de la persona que presume)
 
Dibaot ar yar na goll he vi
O kanañ re goude dozviñ.
Rara es la gallina que no pierde su huevo si cacarea demasiado después de ponerlo. (No te jactes demasiado pronto)
 

Yec'hed

Anez ar yec'hed n'eus netra.
Sin salud no hay nada.
 
Pemp munud (pe un eurvezh) yec'hed
A ra vad d'un den klañv.
Cinco minutos (o : Una hora) de salud le hacen bien al enfermo.
 
Yec'hed deomp holl
Hemañ zo vont da goll.
¡ A la salud de todos ! //¡ Este va a su perdición ! (Este = el vaso de vino que desaparecerá, pues será bebido)
 
Yec'hed deomp tout
Hemañ zo 'vont en e roud.
¡ A la salud de todos nosotros ! ¡Este se va por su camino ! (este trago)
 
An hik
Yec'hed da vihanik
Ha da gozhik (pe da vrazik) marv-mik.
El hipo //Salud para el pequeño, //Molestia horrible para el viejo.
 

Yen

Yenañ tra zo en ti:
Pennoù daoulin an ozhac'h ha fri ar c'hi.
(pe ... revr ar c'hazh ha fri ar c'hi )
Las cosas más frías que hay en la casa : las rodillas del patriarca y el hocico del perro (o : ...el trasero del gato y el hocico del perro)
 

Yezh

Pep hini yezh e vro.
A cada cual la lengua de su país.
 

Yod

Pa verv ar yod e toull ar vazh
E lar ar merc'hed e vez poazh.
Cuando las gachas hierven en el hoyo del palito, //Dicen las mujeres que están listas.
ver : louf
 
Pa vez re domm ar yod
E skaot.
Cuando las gachas están demasiado calientes, //Queman.
 

Yun

Yun pa vez, ha yun pa ne vez ket
A zo yun bepred.
Ayunar cuando hay, y ayunar cuando no hay, es siempre ayunar.
ver : tremen
 
Un dibab lavaroù ha krennlavaroù brezhonek
· Prefacio
· A
· B
· C-D
· E-F
· G-I
· K
· L
· M
· N-P
· R-S
· T-Y
· Da lenn